TOMOGRAF KOMPUTEROWY co to jest?

Tomograf Komputerowy (TK) zaliczany jest obecnie do podstawowych urządzeń w diagnostyce medycznej, wykorzystując do obrazowania ciała człowieka promieniowanie rentgenowskie (X). Urządzenie to wyposażone jest w lampę rentgenowską, która obracając się wokół pacjenta w czasie krótszym od 0,5sekundy skanuje badany obszar ciała człowieka. Promieniowanie rentgenowskie przechodząc przez ciało człowieka zostaje osłabione w sposób zależny od budowy anatomicznej i zmian patologicznych, a wartości osłabienia promieniowania X odczytywane są przez zespół detektorów umieszczony po przeciwnej stronie lampy RTG. Dzięki licznym dedykowanym programom i skomplikowanym algorytmom matematycznym uzyskujemy na monitorze obrazy przekrojów ciała człowieka w skali szarości, jednocześnie ograniczając do niezbędnego minimum pochłoniętą przez ciało pacjenta dawkę promieniowania X. Uzyskane w badaniu TK podstawowe dane obrazowe są następnie przesyłane na konsole diagnostyczną lekarza, gdzie podlegają dalszej obróbce w zależności od problemu klinicznego oraz jednocześnie są archiwizowane w systemach PACS. Przetworzone obrazy z badania TK są interpretowane przez lekarza radiologa i opisywane w systemie RIS Pracowni TK.

Zaletą obrazowania TK jest bardzo dobra rozdzielczość przestrzenna uzyskiwanych obrazów, bardzo dobre obrazowanie struktur kostnych oraz możliwość natychmiastowej oceny świeżego krwawienia. Nieco gorzej zaś wygląda rozdzielczość kontrastowa tkanek miękkich, stąd zwykle dla jej poprawy, a także dla celów diagnostyki różnicowanej w badaniu TK bardzo często podaje się środki kontrastujące zarówno doustnie jak i dożylnie.

PRZYGOTOWANIE DO BADANIA TK

1. Badanie ZAWSZE wykonujemy na podstawie skierowania, wystawionego przez lekarza, dotyczy to także zgodnie z Ustawą Prawo Atomowe z dn.29.11.2000 badań prywatnych. W przypadku realizacji badania w ramach NFZ obowiązują bezwzględnie skierowania elektroniczne więc celem umówienia terminu wizyty konieczne jest podanie kodu dostępu wraz z numerem PESEL badanej osoby
2. Przed badaniem TK należy wypełnić ANKIETĘ (w razie konieczności zabrać ze sobą okulary do czytania), gdyż istnieją sytuacje, które są bezwzględnym lub względnym przeciwwskazaniem do wykonania badania TK i podania środka kontrastującego – o czym personel Pracowni TK musi być poinformowany. Ankieta jest dostępna bezpośrednio w Pracowni TK lub tutaj. Należy ją pobrać, wydrukować i wypełnić i dostarczyć wypełnioną w dniu badania TK. Ankietę można też wypełnić bezpośrednio przed badaniem w Pracowni TK, ale należy wówczas zarezerwować sobie na to ok.10 minut czasu
3. Przyjmowane regularnie leki z powodu chorób przewlekłych, choroby serca, padaczki, astmy itp. pacjent powinien normalnie zażyć w dniu badania TK.
4. Ważna informacja dla chorych na CUKRZYCĘ:
   Pacjenci przyjmujący doustne leki p/cukrzycowe: zawierające METFORMINĘ powinni odstawić te leki na 24 godz. przed i 24 godz. po planowanym badaniu TK z dożylnym podaniem kontrastu jodowego. Przykładowe leki zawierające METFORMINĘ: METFORMAX, GLUCOPHAGE, GLURFOMIN, SIOFOR, METFOGAMMA, FORMETIC, AVAMINA, ETFORM, METIFOR, METRAL, METFORMIN
5. W związku z ewentualnym podaniem środka kontrastującego na bazie jodu, pacjent zgłaszając się na badanie TK  MUSI posiadać wynik poziomu KREATYNINY wraz z GFR oraz oznaczenie poziomu TSH w surowicy krwi (wynik ten jest ważny do 1 miesiąca przed badaniem TK, a skierowanie na badanie powinien wydać lekarz kierujący do badania TK). 
6. Pacjent nie powinien przyjmować pokarmów na około 4 godzin przed planowanym badaniem TK (leki, które pacjent musi zażywać o określonej godzinie należy zażyć normalnie). W tym czasie powinno się popijać niegazowaną wodę.
   Podanie jodowego środka kontrastującego dożylnie może wiązać się z wystąpieniem objawów niepożądanych – objawy te występują rzadko i są najczęściej łagodne i przemijające, mogą jednak pojawić się objawy o średnim nasileniu i ciężkie wymagające interwencji lekarskiej, czego pacjent musi mieć świadomość. Pełna informacja nt. objawów ubocznych w  Pracowni TK, a także w charakterystyce produktu leczniczego dostępnej pod adresem https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/4949/leaflet
7. Do badania zaleca się założyć luźną odzież, bez obecności metalowych lub metalizowanych elementów ozdobnych
8. Zgłaszając się na badanie diagnostyczne TK proszę dostarczyć dokumentację medyczną (opis i płyta CD/DVD) poprzednich badań RTG, USG, TK, MR, Endoskopii oraz karty informacyjne z leczenia szpitalnego mające związek z badanych obszarem ciała, a w przypadku leczenia onkologicznego całość dokumentacji
9. W przypadku pacjentów do lat 18 należy zgłosić się na badanie z opiekunem prawnym (rodzic lub przedstawiciel ustawowy)
10. Przed badaniem TK celem identyfikacji pacjent będzie proszony o okazanie dowodu osobistego lub innego dokumentu ID (paszport, prawo jazdy) ze zdjęciem.

PRZECIWWSKAZANIA DO BADANIA TK

1. W przypadku, gdy pacjentka podejrzewa, że może być w ciąży koniecznie powinna to zgłosić personelowi
   • ciąża jest przeciwwskazaniem do badania TK – wykonywanie go jest ograniczone do niezbędnych przypadków zagrożenia życia matki i płodu, po wyczerpaniu innych metod diagnostycznych
   • Nie zaleca się wykonywania badań TK u dzieci. W przypadku dzieci do lat 10 badanie TK obejmujące brzuch lub miednicę może być wykonywane po wyczerpaniu innych metod diagnostycznych
2. Przed badaniem konieczne jest poinformowanie lekarza o uczuleniu na jod, chorobach i przyjmowanych lekach, a także dostarczenie aktualnych wyników poziomu kreatyniny i TSH.
   Przeciwwskazania względne do konsultacji z lekarzem:

   • potwierdzoną alergię na środek kontrastowy;

   • nieprawidłowe parametry TSH, fT3 i fT4 przy chorobach tarczycy;

   • niewydolność nerek;

   • alergia;

   • aktywna astma oskrzelowa, rozedma płuc;

   • ostra lub przewlekła niewydolność krążeniowa;

   • cukrzyca;

Decyzję o tym, czy można badać pacjenta podejmuje lekarz  radiolog nadzorujący badanie na podstawie posiadanych informacji, najczęściej wynikających z dostarczonej dokumentacji medycznej i w kontekście konkretnego problemu klinicznego. Oświadczenie lekarza kierującego o braku przeciwskazań może w niektórych przypadkach nie być wiążące dla lekarza decydującego, gdyż to on odpowiada za zdrowie i życie pacjenta kwalifikowanego do badania TK.

PRZEBIEG BADANIA TK

Przed badaniem TK:

1. Prosimy zgłosić się na badanie 10 minut przed umówioną godziną w celu sprawdzenia ankiety dotyczącej przewlekłych chorób, alergii, przyjmowanych leków oraz ewentualnych przeciwwskazań do przeprowadzenia badania TK.
2. W przypadku większości badań TK podaje się dożylnie środek kontrastowy w celu uzyskania bardziej dokładniejszego obrazu badanego obszaru. W celu dożylnego podania środka kontrastującego, tuż przed rozpoczęciem badania pielęgniarka założy wenflon.

W trakcie badania TK:

1. Pacjent zostaje poproszony do pomieszczenia przygotowawczego przez osobę z personelu pracowni TK, następnie jest informowany o przebiegu badania i w sytuacji przewidywanego podania środka kontrastowego zostaje mu założone wkłucie dożylne. W przypadku niektórych badań TK dotyczących przewodu pokarmowego pacjent jest proszony o wypicie odpowiedniej ilości wody lub płynu zawierającego rozcieńczony środka kontrastowy
2. Kolejno pacjent kierowany jest do pomieszczenia aparatu TK, gdzie zastaje ułożony do badania na stole aparatu TK i poinformowany o możliwościach komunikacji z personelem w trakcie trwania badania TK. W zależności od badanej okolicy technik elektroradiolog odpowiednio układa pacjenta, a pielęgniarka w sytuacji gdy przewidywane jest podanie środka kontrastującego za pomocą strzykawki automatycznej przygotowuje i podłącza to urządzenie do pacjenta
3. Personel medyczny opuszcza pomieszczenie aparatu TK, ale widzi pacjenta i ma możliwość komunikacji przez mikrofon z pomieszczenia, gdzie programuje i nadzoruje przebieg badania. Pacjent w każdej chwili może przerwać badanie
4. W przypadku badania z kontrastem, pacjenci często informują o odczuciu ciepła w trakcie podawania i jest to reakcja mieszcząca się w normie, wszelkie inne odczucia należy natychmiast zgłosić personelowi medycznemu, aby mógł odpowiednio zareagować
5. Badanie jest bezbolesne i krótkie- trwa maksymalnie kilka minut. Towarzyszy mu odgłos związany z szybkim obrotem lampy RTG

Po badaniu TK:

1. Po badaniu z podaniem środka kontrastującego pacjent bezwzględnie proszony jest o pozostanie na terenie Pracowni TK przez okres około 30 min. Jeśli nie wystąpią działania niepożądane, pacjent może opuścić teren Pracowni TK. Po podaniu kontrastu i przez kilka kolejnych dni, zaleca się intensywne nawadnianie organizmu poprzez spożycie min. 2 litrów wody na dobę celem jak najszybszego wypłukania kontrastu z organizmu
2. W przypadku badania TK bez podania środka kontrastującego pacjent może opuścić pracownię po zakończonym badaniu.

Odbiór wyników badania TK

1. W rejestracji pacjent uzyska informację odnośnie terminu odbioru wyniku badania, które zostają oddane do opisu i konsultacji naszych specjalistów. Na chwilę obecną wynik składa się z płyty, na której nagrane są obrazy badania TK oraz papierowego opisu
2. Istnieje możliwość odebrania wyników osobiście lub za pośrednictwem innej osoby po wypełnieniu odpowiedniego upoważnienia. Po odbiór wyników proszę zgłaszać się z dokumentem tożsamości- może to być dokument elektroniczny
3. Istnieje możliwość przesłania wyniku badania pocztą

APARATY TK

DIAGNOSIS KRYNICA

•  Aparat firmy GE OPITMA CT520 16 – RZĘDOWY